Paraszat Vayechi 5784

Zbliża się nowy ‘świecki’ rok, 2024. Koniec świeckiego ‘roku’ to dla wielu ludzi na świecie czas rozmyślań i oceny własnego życia. Dla wielu z nas, Żydów, także. Chociaż liczymy lata na swój własny sposób, nadal jesteśmy częścią ogólnej populacji ludzkiej i postępujemy według wielu jej wzorców.

Stwierdzając ów fakt, muszę jednocześnie stwierdzić jeden podstawowy fakt: żyjemy w innym świecie niż rok temu. Davar acher – jak często mówią rabini Talmudu, co oznacza alternatywnie, lub inna interpretacja będzie następująca: znamy świat, w którym żyjemy nieco lepiej, niż znaliśmy go wcześniej. Ta wiedza może nie być ‘wiedzą radosną’, ale nadal jest wiedzą, a[…]

Refleksja nad paraszą Mikec

Historia Józefa jest w pewnym sensie historią merytokracji. Nie można zaprzeczyć, że towarzyszyła mu Opatrzność Boża (albo szczęście, jak niektórzy woleliby powiedzieć), niemniej jednak tekst Tory dostarcza nam wyraźnych dowodów na to, że Józef zapracował sobie na swoją pozycję w Egipcie:[…]

Refleksja nad paraszą Toldot

Tora nie jest zbiorem etycznych wzorców osobowych, które mielibyśmy po prostu naśladować. Chociaż historie całej Biblii hebrajskiej zawierają wiele tego rodzaju wzorców, bardzo niewiele z nich kwalifikuje się jako etyczne. To, co tam znajdujemy, to często wzorce polityczne i przywódcze – jak Mojżesz, Jozue, królowie – Dawid, Ezechiasz czy Jozjasz itd. Etyka żydowska nie jest więc etyką wzorców do naśladowania,[…]

Refleksja nad paraszą Chajej Sara / Krótki wykład ze współczesnej filozofii

Porcja Tory na ten tydzień opisuje śmierć matki i ojca naszego narodu – Sary i Abrahama. Wedle midrasza (Pirkej de-rabi Eliezer 31) Sara umarła z rozpaczy po tym, jak się dowiedziała, że Abraham zamordował ich jedynego syna Izaaka, składając go w ofierze na górze Moria:[…]

Refleksja nad paraszą Wajera

Dwa dni temu miałem sen. Byłem w mojej dawnej okolicy, w Przemyślu, wraz z dwoma innymi mężczyznami mniej więcej w moim wieku. Mieliśmy karabiny maszynowe i nosiliśmy kamizelki kuloodporne. Ścigała nas grupa bojowników, którzy chcieli nas zabić. W pewnym momencie rozdzieliliśmy się i weszliśmy do różnych mieszkań w tym samym budynku, w którym mieszkałem gdy dorastałem, tak więc każdy z nas znalazł się po innej jego stronie. Ja się ulokowałem w moim dawnym[…]