Rozważania nad paraszą Acharei Mot 5785
W starożytnym Izraelu, szczególnie w okresie Świątyni, praktykowano trzy rodzaje dziesięcin: pierwszą dziesięcinę (ma’aser rizhon), drugą dziesięcinę (ma’aser szeni) i dziesięcinę dla ubogich (ma’aser kesafim). Pierwsza dziesięcina była standardową dziesięciną składającą się z 10% produktów rolnych (zboże, wino, olej, owoce) i zwierząt gospodarskich. Była dawana lewitom, którzy wspierali Świątynię i jej rytuały. Lewici z kolei płacili dziesięcinę ze swojego udziału kohanim (kapłanom). Druga dziesięcina była odkładana w pierwszym, drugim, czwartym i piątym roku siedmioletniego cyklu rolniczego. Była używana do zakupu żywności i innych niezbędnych rzeczy, które zabierano do Jerozolimy na święta i tam spożywano; świętowano i cieszono się błogosławieństwami Boga, spożywając ową dziesięcinę w Świętym Mieście. Dziesięcina dla ubogich była dawana ubogim, wdowom, sierotom i lewitom, w trzecim i szóstym roku siedmioletniego cyklu. Miała na celu złagodzenie ubóstwa i zaspokojenie potrzeb potrzebujących.
Wszystkie te dziesięciny były formami opodatkowania. Osobiście uważam, że społeczności ludzkie i całe społeczeństwa ludzkie nie mogą istnieć bez jakiejś formy opodatkowania. Nie musi to być podatek dochodowy, jaki mamy dzisiaj, ale jakaś forma opodatkowania jest konieczna, nie tylko po to, aby społeczności mogły się rozwijać, ale nawet przetrwać. Społeczności ludzkie nie mogą przetrwać bez dwóch podstawowych czynników: 1. jednoczącej narracji, która łączy społeczność, 2. poczucia odpowiedzialności za siebie nawzajem. Pierwszy czynnik zazwyczaj umożliwia drugi, ale nie gwarantuje jego istnienia. W każdym razie, gdy dwa z nich znikną, społeczność / naród / grupa religijna zasadniczo nie ma przyszłości.
Podatki są podstawową formą outsourcingu odpowiedzialności. Dzisiaj zazwyczaj uważamy, że jest to forma wsparcia dla rządu, a ponieważ rządy rzadko redystrybuują nasze bogactwo prawidłowo i skutecznie, podstawowa istota opodatkowania często umyka naszej percepcji. Ale podstawowy cel opodatkowania pozostaje ten sam – troska o tych, którzy nie są w stanie sami o siebie zadbać, budowanie dróg, mostów i wszelkiego rodzaju infrastruktury użytku publicznego, finansowanie instytucji, które utrzymują społeczność w zdrowiu i bezpieczeństwie (służba zdrowia, egzekwowanie prawa, wojsko itp.) etc. Jednak ponieważ opodatkowanie jest formą odpowiedzialności, często myślimy, że nasze obowiązki wobec społeczności, w której żyjemy, zostały już wypełnione i że nie musimy robić nic więcej. Takie nastawienie często usypia naszą czujność na różnego rodzaju problemy społeczne wokół nas. Dlaczego rząd czegoś w końcu z tym nie zrobi? Przecież to ich obowiązek! Przecież płacę podatki, to mam prawo wymagać!
Sprawa jest bardziej skomplikowana, zwłaszcza jeśli chodzi o nasze lokalne społeczności żydowskie. Społeczność żydowska to nasza rozszerzona rodzina. To samo, w pewnym stopniu, dotyczy społeczeństwa kraju, w którym żyjemy, czy nam się to podoba, czy nie. Społeczeństwa ludzkie nie mogą przetrwać i nie mogą utrzymać wewnętrznego pokoju między jednostkami, jeśli ludzie nie biorą żadnej odpowiedzialności za siebie nawzajem. To wspaniale, jeśli każdy płaci swoją uczciwą część, ale rzadko mamy absolutną wiarę w system, w którym żyjemy, prawda? Dlatego zlecanie naszych obowiązków na zewnątrz nie zwalnia mnie z odpowiedzialności za dbanie o moją własną społeczność lub społeczeństwo/kraj, w którym żyję.
Bardzo ważne jest, aby o tym pamiętać, ponieważ kształtuje to nasze postrzeganie spraw społecznych i wspólnotowych oraz determinuje nasze nastawienie do otaczającego nas środowiska ludzkiego. Cytując ponownie Rabina Jonathana Sacksa:
Posiadanie silnego poczucia odpowiedzialności należy do definicji bycia Żydem. Bycie Żydem oznacza bycie proszonym o dawanie.
Nigdy nie powinniśmy automatycznie zakładać, że zrobiliśmy wystarczająco dużo dla ludzi wokół nas. Nasze nastawienie, jako Żydów, powinno zawsze krążyć wokół pytania: Co jeszcze mogę dla drugiej osoby, rodziny lub mojej lokalnej społeczności zrobić?
Szabat Szalom,
Rabin Mirski
Leave a Reply